Vorige week kreeg ik een spoedmelding van Owen uit Ulvenhout. Zijn keukenkraan lekte zo erg dat er al een plasje op het aanrechtblad stond. “Ik dacht eerst dat ik het zelf wel kon fixen,” vertelde hij, “maar na een uur prutsen werd het alleen maar erger.” Binnen een half uur stond ik bij hem voor de deur. Het bleek een versleten kraanleertje, een klassiek geval. Tien minuten later was de klus geklaard. Wat Owen niet wist? Hij had met zijn pogingen de O-ring beschadigd, waardoor de reparatie net iets ingewikkelder werd dan nodig.
Zo’n situatie zie ik vaker. Een druppelende kraan lijkt simpel, maar één verkeerde draai en je hebt een groter probleem. Volgens mij is het goed om te weten wanneer je het zelf kunt proberen en wanneer je beter direct belt. In dit artikel neem ik je mee door de meest voorkomende kraanlekkages in Breda, wat je zelf kunt doen, en vooral: wanneer je hulp moet inschakelen. Want die 1100 liter water die jaarlijks weglekt uit een gemiddeld Nederlands huishouden? Dat is niet alleen zonde van het water, maar ook van je portemonnee.
Waarom lekt je kraan eigenlijk?
De meeste kraanlekkages die ik tegenkom hebben te maken met versleten onderdelen. Een kraanleertje gaat gemiddeld vijf tot tien jaar mee, keramische schijven doen het langer, zo’n vijftien tot twintig jaar. Maar dat hangt natuurlijk af van hoe vaak je de kraan gebruikt en hoe hard het water in Breda is. Trouwens, in wijken als Bavel met veel oudere woningen zie ik vaker problemen met koper en verzinkt staal. Die materialen hebben hun tijd gehad.
Wat ik vaak zie in de herfst, nu we richting de winter gaan, is dat mensen problemen krijgen na een koude nacht. Vorstschade is echt een ding in november en december. Buitenkranen die niet goed zijn afgesloten, daar krijg ik in januari de meeste meldingen over. Tussen haakjes, als je een buitenkraan hebt: sluit die nu af en laat het restwater eruit lopen. Scheelt je later een hoop gedoe.
De klassieke schuldigen
- Kraanleertje: Dit rubberen ringetje zit in oudere kranen en perst tegen de zitting. Na jaren gebruik wordt het hard en gaat het lekken. Kost tussen de vijftig cent en vijf euro, dus vervangen is geen ramp.
- O-ringen: Zitten bij de draaibare delen van je kraan. Als die versleten zijn, lekt het meestal bij de hendel of draaiknop. EPDM-rubber is trouwens het beste materiaal voor ons Nederlandse water.
- Keramische schijven: Moderne kranen hebben dit. Gaan langer mee, maar als ze kapot zijn moet vaak de hele cartridge vervangen worden. Dat is duurder, tussen de vijftien en vijfendertig euro.
- Kalkafzetting: Vooral in Zuid-Limburg een probleem, maar ook in Breda zie ik het regelmatig. Elke millimeter kalk betekent tien procent efficiëntieverlies. Als je kraan stroef draait, is kalk vaak de boosdoener.
Wanneer kun je het zelf proberen?
Eerlijk gezegd, als je een beetje handig bent en de juiste spullen hebt, kun je veel zelf doen. Maar, en dit is belangrijk, alleen bij kleine lekkages. Als je kraan één tot vijf druppels per minuut lekt en er geen rare geluiden zijn, dan is het veilig om zelf aan de slag te gaan. Meer dan tien druppels per minuut? Dan zou ik toch even bellen. Die vijfenzeventig procent kans op verergering is het risico niet waard.
Wat je nodig hebt
Voor een simpele kraanreparatie heb je niet veel nodig. Een verstelbare sleutel of waterpomptang, een schroevendraaier, en natuurlijk de vervangende onderdelen. Oh, en een emmer of handdoek voor het water dat er nog uit komt als je de kraan demonteert. Ik zie vaak dat mensen vergeten de hoofdkraan dicht te draaien. Doe dat altijd eerst, anders krijg je een klein zwembad in je keuken.
Kraanleertjes koop je bij elke bouwmarkt. Neem het oude mee, want er zijn verschillende maten. Voor O-ringen geldt hetzelfde. En let op: gebruik alleen onderdelen die geschikt zijn voor drinkwater. Staat meestal op de verpakking.
Stap voor stap: een kraanleertje vervangen
Oké, je hebt besloten het zelf te proberen. Mooi. Zo pak je het aan. Dit werkt voor de meeste oudere draaieriskranen, zoals je die vaak ziet in woningen in Bavel uit de jaren zestig en zeventig.
De voorbereidingen
Draai eerst de hoofdkraan dicht. Die zit meestal onder de gootsteen of bij de meterkast. Open daarna de kraan even om het restwater eruit te laten lopen. Leg een handdoek in de gootsteen, zodat kleine onderdelen niet in de afvoer verdwijnen. Geloof me, ik heb genoeg mensen geholpen die hun schroefje kwijt waren.
De kraan demonteren
Haal het sierkopje van de kraan. Vaak zit daar een schroefje onder, soms moet je het kapje er gewoon afwrikken. Schroef dan de moer los die de binnenkant van de kraan vasthoudt. Hier heb je je verstelbare sleutel voor nodig. Draai linksom, zoals bij elke schroef. Als het niet wil, gebruik dan geen bruut geweld. Een beetje WD-40 helpt vaak wonderen.
Eenmaal los zie je de spindel met het kraanleertje. Dat zit meestal met een klein schroefje vastgemaakt. Draai dat los en vervang het leertje. Let op de richting, het moet precies zo terug als het eruit kwam.
Weer in elkaar zetten
Monteer alles in omgekeerde volgorde. En hier komt de crux: draai niet te hard aan. Volgens mij is dit de grootste fout die mensen maken. Vijftien tot zeventien newtonmeter is genoeg, maar zonder momentsleutel is dat lastig te schatten. Vuistregel: handvast plus een kwartslag. Meer niet. Te hard aandraaien beschadigt de nieuwe O-ring of het kraanleertje, en dan ben je weer terug bij af.
Draai de hoofdkraan weer open en test de kraan. Laat hem een paar minuten lopen en check of alles droog blijft. Geen lekkage? Gefeliciteerd, je hebt zojuist vijfennegentig tot honderdvijftig euro bespaard.
Moderne kranen met keramische schijven
In nieuwere woningen, zoals veel huizen in Ulvenhout die na 2000 gebouwd zijn, zitten vaak eengreepsmengkranen met keramische schijven. Die repareer je anders. Meestal moet je de hele cartridge vervangen, en dat is iets ingewikkelder. Je hebt vaak speciale gereedschap nodig, en de cartridges zijn merkgebonden. Een Grohe-cartridge past niet in een Hansgrohe-kraan, snap je?
Wat ik mensen aanraad: als je zo’n moderne kraan hebt en hij lekt, probeer eerst te achterhalen welk merk het is. Vaak staat er een logo op de kraan. Zoek dan online de bijbehorende cartridge op. Die kosten tussen de vijftien en vijfendertig euro. De montage is vergelijkbaar met een kraanleertje vervangen, maar let op dat je de cartridge in de juiste stand monteert. Staat er een pijltje op? Volg die richting.
Wanneer het niet lukt
Sommige cartridges zitten muurvast door kalkafzetting. Ik heb weleens een uur staan worstelen met een kraan uit een woning in Breda Oost waar het water blijkbaar erg hard was. Als je na tien minuten prutsen nog geen beweging krijgt, stop dan. Forceren leidt tot gebroken onderdelen, en dan wordt een simpele reparatie van vijfendertig euro ineens een kraanvervanging van honderdvijftig tot driehonderd euro.
Wanneer moet je echt bellen?
Er zijn situaties waarin je niet moet proberen het zelf op te lossen. Een continu stromende kraan bijvoorbeeld. Dat kan vijfhonderd tot tweeduizend euro waterschade per dag veroorzaken. Of als je krakende geluiden hoort bij het opendraaien, dat wijst vaak op beschadigde keramische schijven die elk moment volledig kunnen breken.
Matthijs uit Bavel belde me vorige maand. Hij had geprobeerd zijn badkamerkraan te repareren, maar had per ongeluk de verkeerde moer losgedraaid. Het water spoot door de badkamer. Gelukkig wist hij waar de hoofdkraan zat, anders was het een drama geweest. Toen ik aankwam stond er al twee centimeter water op de vloer. We hebben de boel gedicht en gelukkig was de schade beperkt tot wat vocht in het plafond van de hal eronder. Zijn verzekering dekte het, maar het had zo veel erger kunnen zijn.
En dan heb je nog de gevallen waarbij de lekkage niet bij de kraan zelf zit, maar ergens in de aansluitingen. Als het water uit de muur komt of onder de gootsteen vandaan, dan is het echt tijd om professionele hulp in te schakelen. Zulke lekkages kunnen je hele keuken of badkamer onderlopen voordat je doorhebt waar het vandaan komt.
Spoedtarieven en planning
Tussen haakjes, als je belt buiten kantoortijden, bereid je dan voor op een spoedtoeslag. Avond- en weekendtarieven liggen tussen de negentig en honderddertig euro per uur, zo’n vijftig tot honderd procent hoger dan normaal. Dus als het niet acuut is, wacht dan tot maandag. Voor kleine lekkages maakt een dag of twee niet uit, zolang je een emmer eronder zet.
Preventief onderhoud scheelt gedoe
Wat ik altijd zeg: voorkomen is beter dan genezen. Een keertje per jaar je kranen checken kost tien minuten en kan je veel ellende besparen. Draai alle kranen open en dicht, voel of ze soepel bewegen. Zie je kalkafzetting? Ontkalk dan met azijn of citroenzuur. Een uur weken in een bakje met azijn lost de meeste kalkaanslag op.
In Breda hebben we gemiddeld vrij zacht water, maar in sommige wijken zie ik toch regelmatig kalkproblemen. Als je merkt dat je kranen stroef worden, overweeg dan een waterontharder. Die kost eenmalig achthonderd tot tweeduizend vijfhonderd euro, maar bespaart je op termijn veel reparaties. In Zuid-Limburg is zo’n ding bijna standaard, maar ook hier kan het de levensduur van je sanitair met dertig tot vijftig procent verlengen.
Herfst is het ideale moment
Nu, in november, is eigenlijk het perfecte moment om je kranen preventief te checken. Voor de winter begint wil je zeker weten dat alles goed werkt. Vorstschade is echt vervelend, en in januari krijg ik veertig procent meer meldingen dan in andere maanden. Gewoon door bevroren leidingen en gebarsten kranen.
Check ook je buitenkranen. Die vergeet iedereen altijd. Sluit de toevoer af, open de kraan en laat het water eruit lopen. Als er nog water in de leiding zit en het vriest, dan barst de leiding. Heb ik vorig jaar nog bij drie verschillende klanten gehad. Allemaal te voorkomen geweest.
Veelgestelde vragen
Hoeveel water verspilt een druppelende kraan eigenlijk?
Een kraan die tien keer per minuut druppelt verspilt ongeveer duizend liter water per jaar. Dat is ongeveer vijftig euro aan waterkosten. Klinkt misschien niet veel, maar het tikt op. En het is natuurlijk ook gewoon zonde van het water. Volgens mij kun je dat geld beter aan iets leukers uitgeven.
Wat kost een professionele kraanreparatie in Breda?
Voor een standaard reparatie rekenen de meeste loodgieters tussen de vijfennegentig en honderdvijftig euro, inclusief materiaal en arbeid. Een complete kraanvervanging kost meer, zo’n honderdvijftig tot driehonderd euro afhankelijk van het type kraan. Spoedklussen in het weekend of ‘s avonds zijn duurder door de toeslag.
Dekt mijn verzekering schade door een lekkende kraan?
Dat hangt ervan af. Onvoorziene lekkages worden meestal gedekt door je opstalverzekering, maar achterstallig onderhoud niet. Als je al maanden wist dat de kraan lekte en je hebt niets gedaan, dan kun je fluiten naar je vergoeding. Ook schade door eigen reparatiepogingen valt vaak buiten de dekking. Dus als je het zelf probeert en het gaat mis, ben je de klos.
Wanneer is het tijd om de hele kraan te vervangen?
Als je kraan ouder is dan vijftien jaar en je hebt al meerdere keren reparaties gehad, dan is vervangen vaak verstandiger. Moderne kranen zijn zuiniger en gaan langer mee. Ook als je veel kalkproblemen hebt of als de kraan roest vertoont, is het tijd voor een nieuwe. Een goede kraan gaat tien tot vijftien jaar mee, soms langer met goed onderhoud.
Mijn advies als Bredase loodgieter
Kijk, een kraanleertje vervangen kun je prima zelf doen als je een beetje handig bent. Maar wees realistisch over je vaardigheden. Die vijfendertig procent kans op een mislukte eerste poging is niet niks. En als het misgaat, loop je het risico op duizend tot vijfduizend euro waterschade. Dat is veel meer dan de honderdvijftig euro die je bespaart door het zelf te doen.
Wat ik mensen altijd aanraad: probeer het bij een kleine lekkage, als je de tijd hebt en de hoofdkraan gemakkelijk bereikbaar is. Maar zodra het ingewikkeld wordt of je twijfelt, stop dan en bel ons. We staan binnen dertig minuten bij je voor de deur, ook in Ulvenhout en Bavel. En we geven je altijd vooraf een vast tarief, zodat je weet waar je aan toe bent.
En denk aan preventief onderhoud. Nu in de herfst is het perfecte moment om je kranen te checken en je buitenkranen winterklaar te maken. Scheelt je in januari een spoedmelding en een flinke rekening. Trouwens, als je vragen hebt over je specifieke situatie, bel gerust. Soms kan ik je telefonisch al op weg helpen, en anders komen we gewoon even langs. Liever nu even checken dan in januari met een lekkage zitten, toch?
